جاذبه و دیدنی های اردبیل
یکی از شهرهای مهم و باستانی ایران اردبیل است. این شهر در شمال غربی کشور در ارتفاع ۱۵۰۰ متری از سطح دریا در میان دشتی با همین نام قرار دارد. اردبیل نامی اوستایی بهمعنای شهر مقدس است. این شهر باستانی قدمتی بالغ بر سه هزار سال دارد و با توجه به موقعیت جغرافیایی آن، قرار گرفتن در حاشیه جاده ابریشم در گذشته تاریخ پر اهمیتی را به خود دیده است. این شهر در طول تاریخ گذرگاه کاروانهای تجاری و نظامی متعددی بوده و همین امر سبب احداث آثار و بناهای تاریخی بسیاری همچون کاروانسراها در این شهر شده است.
بازدید از جاهای دیدنی اردبیل و جاذبههای تاریخی و فرهنگی این شهر در برنامه بسیاری از گردشگران قرار دارد. اردبیل سر حلقه سلسله صفویه بوده است و چند تن از پادشاهان ایران در این شهر سکونت کردهاند. بر اساس نظر برخی باستانشناسان تمدن و سکونت در این شهر به ۶ هزار سال پیش از میلاد میرسد. محوطههای باستانشناسی و آثار کشف شده در این شهر گواهی بر قدمت دیرینه این منطقه در طول تاریخ است.
کاروانسرای سنگی صائین
کاروانسرای سنگی صائین یا کاروانسرای عباسی که در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است، در ۱۵ کیلومتری جاده سراب قرار دارد. گذر جاده ابریشم از استان اردبیل منجر به احداث کاروانسراهایی با معماری بینظیر از لحاظ نوع معماری و هنر ظریف ایرانی شده و وجود کاروانسراهای متعدد بیانگر رونق اقتصادی این منطقه در گذشته است. کاروانسرای سنگی صائین از مهمترین کاروانسراهای تاریخی این شهر است که قدمت آن به دوره صفویه میرسد.
شهر یری
شهر یری با ۴۰۰ هکتار وسعت محوطهای باستانی در نزدیکی مشگین شهر است که از سه قسمت دژ نظامی، معبد و قوشا تپه تشکیل میشود. قدمت قلعه و معبد به ۱۴۵۰ سال پیش از میلاد و قوشا تپه به هفت هزار سال پیش از میلاد میرسد. بیش از ۳۰۰ سنگافراشت با ارتفاعهای مختلف در این شهر وجود دارد که بهشکلهای انسانی بدون دهان ساخته شدهاند. با توجه به کشفیات باستانشناسی این منطقه برای اولین بار قدمت سکونت بشر در اردبیل به دوره مس سنگ رسید. این محوطه باستانی به ثبت ملی رسیده است.
تپه نادری
تپه نادری آخرین اثر ثبت شده در دوره پهلوی است که گفته میشود نادرشاه افشار به سربازان دستور داد تا با مشتهای خود تپهای بسازند تا بتواند بر بلندای آن برای سربازان سخنرانی کند. بیشتر سفالهای کشف شده از تپه نادری بدون لعاب، ساده و متعلق به دوره اسلامی است. این تپه تاریخی در سه کیلومتری جاده اردبیل به تبریز قرار دارد.
مجموعه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی
مجموعه بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی از نظر معماری اسلامی دارای اهمیت بسیاری است. شاه اسماعیل یکم و چندی از سران صفویه در این مجموعه تاریخی به خاک سپرده شدهاند. معماری این بنا همانند معماری عصر رنسانس است و هنر خالص شرقی را با کاشیکاری، طرحها، قاب، پنجرهها، مقرنسکاریها و آجرکاریها بهخوبی نشان میدهد. این مجموعه تاریخی از شاهکارهای دوره اسلامی است که روی بنایی از عصر مغول احداث شده است.
سه موزه تخصصی باستانشناسی، موزه سنگ و کتابخانه تخصصی بقعه شیخ صفی و موزه چینیها یا چینیخانه در این مجموعه تاریخی قرار دارد. موزه چینیخانه، با حدود چهار قرن قدمت، در بخش شرقی رواق اصلی مجموعه شیخ صفیالدیل اردبیلی، قرار دارد و طراح آن شیخ بهایی از مشاهیر و دانشمندان دوره حکومت صفویان است.
مسجد جامع اردبیل
مسجد جامع اردبیل یا جمعه، مسجد مربوط به دوره سلجوقیان است که کنار آتشکدهای احداث شده است. این مسجد تا اوایل دوره صفوی کاربری داشت. در دوره ایلخانی جمعه مسجد برای آخرین بار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. نقشه این مسجد برخلاف مساجد دوره سلجوقی ساخته شده است که اغلب بهصورت چهار ایوانی بنا میشدهاند. زیر تالار اصلی مسجد، بهمنظور تسهیل عبور و مرور مردم و دستهها و اجتماعات، دهلیزها و راهروهایی بهصورت شبکهای منظم، طراحی شده است. مسجد جامع اردبیل از مهمترین و قدیمیترین مساجد اسلامی ایران است که هماکنون محوطه مکعبی آن سرپا است.
دریاچه شورابیل
دریاچه شورابیل از جاذبههای طبیعی اردبیل است که قدمت آن بیش از دریاچه ارومیه است. این دریاچه در داخل شهر اردبیل در خیابان دانشگاه قرار دارد و دارای امکانات تفریحی، ورزشی و فرهنگی بسیاری است. این دریاچه از مناطق شکار ممنوع اردبیل است که به منطقه نمونه گردشگری شورابیل تبدیل خواهد شد.
رودخانه بالیقلو چای
رودخانه بالیقلو چای يا رودخانه ماهیدار از کوه سبلان سرچشمه میگیرد و از شهر اردبیل میگذرد و به رودخانه قرهسو میریزد. جریان آب این رودخانه کشاورزی را در بیشترین مناطق روستایی اردبیل رونق داده است.
جنگل فندقلو
جنگل فندقلو دارای درختان مختلف میوه مانند فندق، سیب وحشی، گوجه سبز، ازگیل ، به، تمشک و توت فرنگی است و از جاذبههای طبیعی اردبیل به شمار میرود. تله كابين حيران در میان این جنگل از دیگر دیدنیهای این منطقه است. این تلهکابین از استانداردترین ایستگاههای موجود در تلهکابینهای کشور است.
پیکره سنگی بابا داوود عنبران
پیکره سنگی بابا داوود در شهر عنبران در ۴۰ کیلومتری اردبیل قرار دارد. ارتفاع این مجسمه سنگی حدود ۲۰ متر است که بهشکل چهره انسانی است که به رو به نگاه میکند. این مجسمه را شبیه به مجسمه ابوالهول مصر میدانند.
تفرجگاه بولاغلار
تفرجگاه بولاغلار در غرب اردبیل واقع شده و نام آن بهمعنای چشمه سارهای جوشان است و از مناطق ویژه گردشگری طبیعی این منطقه محسوب میشود که مناظر طبیعی و فضای سبز و بکر، پوشش گیاهی خاص و چشمههای متعددی دارد.
بازار تاریخی اردبیل
بازار تاریخی اردبیل یادگاری از دوره صفویه است که در زمان حکومت شاه طهماسب اول رونق بسیاری داشته است. این بازار از راسته اصلی بازار، راسته قیصریه، علافان، راسته پیرعبدالملک، بازار زرگران، سراجان، پارچه فروشان، کفاشان، مسگران، چاقوسازان و آهنگران تشکیل شده بوده است.
گرمابه های تاریخی
در اردبیل گرمابههای تاریخی بسیاری همچون گرمابه قرادگنک، حاج محسن، پیر، سرچشمه، یعقوبیه و حمام تاریخی اوچ دکان دیده میشود. این گرمابهها عموما در بافت قدیمی شهر و در کنار مسجدی بنا شدهاند.
کاروانسرای عباسی نقدی کندی
کاروانسرای عباسی نقدی کندی مشرق به دره نقدی در حاشیه رودخانهای با همین نام قرار دارد و قدمت آن به عصر صفویان میرسد. در کنار این کاروانسرا قبرستانی وجود دارد که احتمال میرود متعلق به زمان کاربری آن بوده باشد.