آثار تاریخی گیلان
ازدید از آثار تاریخی گیلان نه تنها برای باستان شناسان جذابیت دارد، بلکه توجه به آن ها از نگاه گردشگران و مسافران داخلی و خارجی برای این مناطق بسیار مهم است. اینکه به آثار باستانی و تاریخی گیلان و مازندران اهمیت دهند تا به کانون گردشگری تبدیل شود، می تواند نقش موثری در پیشرفت و رونق آن ناحیه داشته باشد.
اگرچه جاذبه های طبیعی و توریستی استان گیلان بیشتر از هر جای دیگری برای مسافران به این خطه اهمیت دارد، اما اگر می خواهید در سفر به این نواحی خوش آب و هوا از مراکز تاریخی و قدیمی آن نیز دیدن کنید، پس با این مطلب همراه ما باشید.
خانه میرزا خلیل رفیع
کی از آثار تاریخی گیلان که در شهر رشت و میدان صیقلان آن قرار دارد، خانه میرزا خلیل رفیع با معماری اروپایی است! این فرد که اولین شهردار رشت بود، فرزند یکی از مشروطه خواهان معروف گیلان بود که در سال های 1286 تا 1300 سِمَت شهردار رشت را داشت.
خلیل رفیع قبل از وفاتش در سال 1303، خانه ای ساخت که در کل استان یکتا نداشت! این عمارت که بر خلاف دیگر ساختمان های رشت قرینه نیست، در 2 طبقه به زیربنای 400 متر مربع و محوطه ای به مساحت 1347 متر بنا شد. نقشه این خانه از روسیه به ایران آورده شده بود و در ساخت درب و پنجره هایش از چوب نراد و سازه های مونتاژ شده در روسیه استفاده شده است. در کوچه شهید صادقی میدان صیقلان رشت، می توانید این بنای زیبا و بینظیر که جزو اولین خانه های رشت مجهز به سیستم برق بود را مشاهده کنید.
خانه ابریشمی
در همان کوچه ای که خانه خلیل رفیع واقع شده است، می توانید به دیدن خانه ابریشمی که از بناهای باقی مانده دوران قاجار است، بروید. درب ورودی قدیمی این خانه در کوچه ایست که اکنون به نام خلیل رفیع نامگذاری شده است. برای ورود به این خانه، باید از کوچه صادقی و در امتداد بن بست اخوان وارد شوید.
هتل فردوسی
یکی دیگر از آثار تاریخی گیلان که ثبت ملی شده است، هتل فردوسی رشت است که متاسفانه درب آن به روی گردشگران بسته است. این بنای قدیمی که جزو آثار باقیمانده از دوران پهلوی اول است، بیش از 70 سال قدمت دارد. اگرچه فرصت تماشای داخل این عمارت به شما داده نمی شود، اما می توانید برای چند دقیقه هم که شده از نمای بیرونی آن لذت ببرید.
خانه اشکوری
از دیگر آثار تاریخی گیلان که ثبت ملی شده است، در رشت و خیابان مطهری آن واقع شده است. قدمت این خانه به دوران قاجار برمیگردد. قدمت این بنا که در دهانه بازار قرار دارد، به 150 سال پیش برمیگردد. شیشه های رنگی اروسی ها نمای زیبایی به این خانه بخشیده است.
تپه مارلیک رودبار
په مارلیک در رحمت آباد شهر رودبار در بخش شرقی سفیدرود و دره گوهررود قرار دارد. تپه های به جای مانده از دوران باستان، در این نواحی خودنمایی می کنند. آرامگاه هایی در این نواحی وجود دارد که از سنگ و گِل ساخته شده اند. آثار باستانی مارلیک که شامل پیکان، شمشمیر، کلاه خود، ظروف سفالی، دکمه های تزئینی، مچ بند و ابزارهای دیگر می شود، نوع زندگی و فرهنگ این منطقه را نشان می دهد.
کاخ ییلاقی سردار امجد
کاخ ییلاقی سردار امجد از مهمترین بناهای حکومتی گیلان در شهر تالش (هشتپر) به شمار می رود. سردار امجد که از اواسط دوره ی ناصرالدین شاه قاجار تا انقلاب مشروطه حاکم کرگانرود تالش بود، از قدرت و نفوذ زیادی در منطقه تالش برخوردار بود و برای قدرت نمایی و تدارک مکانی مناسب برای پذیرایی از بزرگان و درباریان قاجار تصمیم به ساخت این بنا می گیرد. بنابر روایت منابع محلی احداث و تکمیل این بنا ۲۵ سال به طول انجامیده است. سنگ های بکار رفته در بنا از ارتفاعات ییلاقی تالش به این مکان آورده شده اند و کارگران زیادی به طور روزانه در ساخت این بنا مشغول به کار بوده اند. این بنا محل استقرار اطاقسرا نامیده می شد که اکنون در ضلع غربی میدان اصلی شهر تالش ( هشتپر ) واقع گردیده است. این بنای آجری با نمای بیرونی آبی رنگ و به همراه طاق نماها و درگاه های هلالی توجه هر رهگذری را به خود جلب می کند. طبقه اول این بنا، دارای دو درب ورودی بزرگ در شمال و جنوب است که قرینه به صورت چهار پنجره بزرگ در طبقه دوم نیز در چهار جهت تکرار شده است . طبقه سوم دارای چهار کلاه فرهنگی با پنجره های بادگیر است. در سال های اخیر با ترک برداشتن برخی از نماها و نم گرفتن طبقه فوقانی آن، سقف این بنا با حلب پوشانیده شده است.
کاروانسرای تی تی
زمانی که تی تی خانم، عمه یکی از شاهان صفوی، تصمیم گرفت کاروانسرای زیبایی به نام خود بنا کند، بنیان یکی از قدیمی ترین بناهای سیاهکل گذاشته شد. بنایی سنگی و آجری به نام کاروانسرای تی تی که تاریخ ساخت آن به دوران صفویه بر می گردد و اگر گذارتان به آن بیفتد، می توانید ساختمانی از سنگ رودخانه ای، آجر و ملات گچ و ساروجرا ببینید که ورود شما را به یک حیاط مرکزی، یک گذرگاه هشتی و دو ایوان کوتاه خوشامد می گویند. این بنا با شماره ثبت ملی ۱۷۸۴ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. کاروانسرای تی تی را باید در شهرستان سیاهکل و در مسیر راه کاروانی دیلمان به لاهیجان، بر سر دوراهی رودخانه باباکوه و میثم رود ببینید. جایی درست در ۱۰ كیلومتری جاده سیاهكل به دیلمان و بر پای تپه ای نسبتا بلند و سرسبز که در گذشته راه اصلی كاروان رو از لاهیجان به دیلمان و طالقان بوده است. تی تی در زبان گیلکی به معنی شکوفه است و بنابراین تی تی کاروانسرا، کاروانسرای شکوفه معنی می دهد. ساخت این کاروانسرا، آن هم در روزهایی که کاروانسراهای کمی در شمال کشور ساخته می شد، گوشه ای از اهمیت مسیر عبوری سیاهکل را روایت می کند. روایتی که البته این روزها ناقص و ناتمام باقی مانده است.
قلعه لیسار
قلعه لیسار دژ محکم تالش باستان است. دژی که در ۱۵ کیلومتری شمال شهر تالش و در جنوب شهر لیسار نزدیک به دهکده نومندان واقع شده و با بارویی بسیار مستحکم بر بلندای تپه ای صد متری و در فاصله چهار کیلومتری از دریای خزر قرار دارد. ساختمان این دژ بر روی یک صخره سنگی قرار گرفته و دیوارهای آن با استفاده از سنگ و یا آجر با ملات یا ساروج استوار شده است. قلعه لیسار را سلسال هم می نامند. سلسال در لغت به معنی آب خنک و خوشگوار است و از آنجایی که در ساخت قلعه ها، آب و آب انبار همیشه به عنوان یک موضوع مهم در نظر گرفته می شد، به نظر می رسد نامگذاری این قلعه به سلسال با نظریه ای درباره حمل آب بسیار خنک و خوشگوار این قلعه از طریق لوله های سفالین (تنبوشه) به آب انبار مرتبط باشد. عده ای دیگر معتقدند که نام اصلی این قلعه با املای صلصال درست است که در لغت به معنای گل خشکیده ورز داده شده و آماده جهت کوزه گری و سفالگری است که با توجه به طبیعت این منطقه و خاکهای رسی قرمز و زرد رنگ حاصل از فرسایش دامنه های کوهستانی تالش درست به نظر می رسد. قلعه لیسار از دو قسمت تشکیل شده است، اولین قسمت آن، بخش خارجی است که محوطه نسبتاً وسیعی را در بر می گیرد و توسط دیوار پهنی از زمینه ای اطراف جدا می شود. از این دیوار خارجی که از سنگ رودخانه ای قرمز و تقریبا یک دست ساخته شده، این روزها چیزی به جا نمانده و تنها بقایای سنگ های به کار رفته در حصار خارجی در گوشه و کنار آن به صورت توده های انبوه مشاهده می شود.
