کلیسای چوپان
کلیسای چوپان از دیگر بناهای تاریخی و مذهبی مسیحیان در آذربایجان شرقی است که در نزدیکی رودخانه ارس قرار دارد. این کلیسا در پنج کیلومتری غرب شهر جلفا و در منطقه‌ای سرسبز و خوش آب و هوا قرار گرفته است. قدمت کلیسای چوپان به قرن ۱۶ میلادی می‌رسد و بنا بر اسناد موجود در گذشته به دست چوپانان ساخته شده است و به همین دلیل نام آن را کلیسای چوپان گذاشته‌اند.
گنبد کلیسای چوپان چهار نورگیر دارد که در چهار طرف آن قرار گرفته‌اند. طراحی پایه این بنا مربعی است و فضای داخل آن به صلیب شباهت دارد. اشیای تاریخی داخل کلیسا به موزه تبریز منتقل شده‌اند. کلیسای چوپان در سال ۱۸۳۶ میلادی بازسازی کامل شد و پس از آن شکل خود را تا به امروز حفظ کرده است.
روستای کندوان
روستای کندوان در دامنه‌های کوهستانی کوه سهند و در جوار رودخانه کندوان قرار دارد. از این روستای دیدنی می‌توان با نام جاذبه تاریخی و طبیعی به‌طور هم‌زمان نام برد. پیدایش این روستا در طول سالیان دراز بر اثر فعالیت کوه آتشفشانی و تغییر شکل گدازه‌ها در سرما اتفاق افتاده است و صخره‌های کله قندی شکل در طول زمان محل استقرار ساکنان مختلف در دوره‌های تاریخی متنوع شده‌اند.
منطقه کوهستانی روستای کندوان بسیار زیبا، خوش آب و هوا و سرسبز است و رودها و نهرهای فراوان در اطراف این روستا جریان دارند. روستای کندوان خالی از سکنه نیست و ساکنان آن هم‌چنان در خانه‌های سنگی اقامت دارند.
از قدمت روستای کندوان اطلاع دقیقی در دست نیست؛ اما بیشترین احتمال به شروع سکونت در این روستا پس از حمله مغولان به ایران تعلق دارد. بنا بر این فرضیه ساکنان روستاهای اطراف کندوان پس از حمله مغولان به لابه‌لای صخره‌های این روستا پناه آوردند و در این مکان مخفی شدند. پس از گذشت سال‌ها افراد زیادی به اقامت در این خانه‌های سنگی ادامه دادند و روستای کندوان به مرور زمان کاملا شناخته شد.
مسجد کبود
مسجد کبود در شهر تبریز از زیباترین نمونه‌های معماری به شمار می‌رود و گردشگران زیادی در طول سال در سفر به آذربایجان شرقی از این مسجد بازدید می‌کنند. قدمت مسجد کبود به قرن نهم هجری بازمی‌شود و به دست سلطان جهانشاه یکی از پادشاهان قراقویونلو ساخته شد. مسجد کبود تبریز یکی از چهار مسجد با تزیینات آبی رنگ در تمام جهان بود. گرچه امروزه بخش‌های زیادی از کاشی‌کاری‌های لاجوردی و فیروزه‌ای در این مسجد از بین رفته‌اند، قسمت‌های باقی مانده نشان‌دهنده شکوه و عظمت این بنا در زمان خود هستند.
مسجد کبود تنها بنای موجود از دوران حکومت قراقویونلوها در ایران است و به همین دلیل اهمیت زیادی در شناسایی خصوصیت‌های معماری مساجد در این دوره دارد. در انتهای شبستان و در بخش سرداب مسجد مقبر‌ه‌هایی برای سلطان جهانشاه و خانواده‌اش تعبیه کرده بودند؛ اما امروزه این قبرها خالی هستند. در حدود ۳۰۰ سال پیش زلزله‌ای شدید بخش‌های زیادی از مسجد کبود را ویران کرد وامروزه دیگر اثری از خانقاه، کتابخانه و بخش‌های دیگر این مسجد باقی نیست. ظرایف معماری این بنا سبب نامگذاری مسجد کبود به نام «نگین فیروزه بناهای اسلامی» شده است. این مسجد در نزدیکی میدان ساعت تبریز قرار دارد.
گنبد کبود مراغه
گنبد مراغه از دیگر جاهای دیدنی آذربایجان شرقی در مرکز شهر مراغه است. این گنبد تاریخی بر فراز مقبره مادر هلاکوخان، از نوادگان چنگیز و پادشاه ایلخانیان قرار دارد. محل قرار گرفتن گنبد کبود مراغه در نزدیکی مرکز شهر توجه گردشگران زیادی را به این بنا جلب می‌کند. در نزدیکی این گنبد بنای تاریخی دیگری مشهور به «برج مدور» قرار دارد که استوانه‌ای شکل است.
آبشار آسیاب خرابه
آبشار آسیاب خرابه از زیباترین جاذبه‌های طبیعی آذربایجان شرقی در ۳۰ کیلومتری شرق جلفا است. این آبشار در منطقه‌ای بسیار زیبا و بین صخره‌های کوهستانی قرار دارد. نزدیکی آبشار آسیاب خرابه به آسیابی قدیمی سبب نامگذاری آن شده است. ارتفاع آبشار آسیاب خرابه به حدود ۱۵ متر می‌رسد و آب آن از چشمه‌های مرتفع در منطقه ارسباران تامین می‌شود. بافت کوهستانی اطراف این آبشار به‌دلیل سال‌ها فرسایش آب و سنگینی قندیل‌ها در فصل‌های سرد سال مقاومت خود را از دست داده است و احتمال ریزش صخره‌های اطراف آن به‌خصوص در زمستان وجود دارد.
آبشار آسیاب خرابه فاصله‌ای پنج کیلومتری با روستای «منجن آباد» دارد و به حاشیه رودخانه ارس نیز نزدیک است. گشت و گذار در دره سرسبز و جنگلی اطراف این آبشار و تماشای زیبایی‌های آبشار آسیاب خرابه برای گردشگران جذابیت زیادی دارند. برای بازدید از این آبشار باید بخشی از مسیر را پیاده طی کنید. مسیر انتهایی به‌سمت آبشار آسیاب خرابه از مسیر پلکانی سنگ چین می‌گذرد.
کوه عینالی
کوه عینالی منطقه‌ای تفریحی و باصفا در شمال تبریز است که نام آن را از «عون ابن علی» گرفته‌اند. این منطقه از بهترین تفرجگاه‌های داخل شهر تبریز به شمار می‌رود و گردشگران زیادی در طول سال برای گشت و گذار و اتراق در طبیعت به این گردشگاه می‌روند. کوه عینالی در مرتفع‌ترین بخش شهر تبریز قرار دارد و به همین دلیل چشم‌اندازی از کل شهر مقابل چشم گردشگران نمایش می‌دهد.
در مجموعه تفریحی کوه عینالی امکانات تفریحی مناسبی برای بازدیدکنندگان فراهم کرده‌اند تا گردشگران ضمن لذت از طبیعت و آب و هوای خوب، به تفریح نیز بپردازند. مقبره عون ابن علی نیز در این کوه قرار دارد که زیارتگاهی برای علاقه‌مندان به بازدید از اماکن متبرک به شمار می‌رود. مسیر دسترسی به ورودی این کوه از بزرگراه پاسداران شهر تبریز می‌گذرد.
جنگل ارسباران
وسعت جنگل های ارسباران در شمال آذربایجان شرقی نزدیک به ۱۳۰ هزار هکتار است که متاسفانه بخش‌های زیادی از آن در طول زمان از بین رفته‌اند. این منطقه وسیع از زیباترین عرصه‌های جنگلی با چشم‌اندازهای زیبا و جاذبه‌های طبیعی در آذربایجان شرقی است. چشمه‌ها، آبشارها و رودخانه‌های خروشانی در سراسر این جنگل‌ها جریان دارند و بخش‌های بسیاری از آن بکر و دست نخورده هستند.
نام بخش قابل توجهی از جنگل ارسباران را به‌عنوان «ذخیره‌گاه زیست کره» در سازمان یونسکو ثبت کرده‌اند. تنوع گونه‌های حیات وحش و گیاهان در این جنگل‌ها بالا است و گشت و گذار در آن برای علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی و جنگل‌نوردی فراموش‌نشدنی خواهد بود. در بازدید از این منطقه در حفظ و نگهداری از این میراث ملی بسیار دقت کنید. برای سفر به جنگل‌های ارسباران باید به کلیبر در آذربایجان شرقی بروید.
روستای حیله ور
روستای حیله ور از دیگر جاذبه‌های بکر و تماشایی در آذربایجان شرقی و نزدیکی اسکو است. خانه‌های مخفی این روستا سبب جلب توجه گردشگران در طول سال‌های اخیر شده‌اند. این روستای تاریخی در مسیر جاده اسکو به روستای کندوان قرار دارد و از خانه‌های حفره‌ای پنهان در زمین تشکیل شده است. روستای حیله ور نیز مانند کندوان در دامنه‌های کوهستانی سهند قرار دارد. بازدید از این روستای عجیب برای علاقه‌مندان به بازدید از جاهای دیدنی بکر خالی از لطف نیست.
کلیسای سنت استپانوس
کلیسای سنت استپانوس از معروف‌ترین جاذبه‌های تاریخی در آذربایجان شرقی است که شهرتی جهانی دارد. نام این کلیسا به‌همراه کلیساهای زور زور و قره کلیسا در آذربایجان غربی به‌عنوان کلیساهای ارامنه در ایران در سال ۱۳۸۶ شمسی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیدند. کلیسای سنت استپانوس را با نام «استفانوس مقدس» نیز می‌شناسند و پس از قره کلیسا دومین نیایشگاه مهم ارمنیان داخل ایران است.
کلیسای سنت استپانوس در فاصله نزدیک به ۲۰ کیلومتری غرب جلفا قرار دارد و نواحی اطراف آن را با نام «قزل وانگ» یا «صومعه سرخ» می‌شناسند. فاصله این کلیسا تا رودخانه ارس کمتر از پنج کیلومتر است و این منطقه فاصله کوتاهی تا مرز بین ایران و جمهوری آذربایجان دارد. سبک معماری بنای کلیسای سنت استپانوس، حضور برجسته‌ترین هنرمندان ارمنی در طول سالیان طولانی و خلق آثار هنری آنان در این مکان، بر شهرت جهانی این بنا افزوده‌اند.
